W pierwszej części artykułu wspominaliśmy o konieczności oceny noworodka: po porodzie i w pierwszych dniach życia. Postępowanie takie pozwalając nam na wstępną kwalifikację źrebięcia do jednej z grup ryzyka i podjęcie wcześniejszego działania ochronnego. Bez względu na to do jakiej grupy noworodka zakwalifikujemy wskazane jest wykonywanie podstawowych zabiegów profilaktycznych, które w założeniu mają ułatwić przejście przez pierwsze dni życia.

                   Czynności te polegające na zabezpieczeniu drogi wstępowanie bakterii, zapewnienie ochrony układu odpornościowego do czasu wykształcenia własnej odporności, uruchomienia perystaltyki i wydalenie pierwszego kału, wykonywane są w następującej kolejności:

* Kontrola pępowiny

– przerwanie 3-4 cm od ściany brzucha:

 - bardzo ważna jest dezynfekcja kikuta pępowiny

 - powinna mieć miejsce bezpośrednio po porodzie i trwać do chwili całkowitego jej wysuszenia

 - jednym z lepszych środków w weterynarii do tego celu stosowanych jest jodyna

* Napojenie siarą 

  - zdrowe źrebię po ok 30-40 min od porodu. Czas pobrania siary ma ogromne znaczenie, dlatego napojenie źrebięcia bezpośrednio po porodzie – pozwala na wcześniejsza zabezpieczenie go przeciwciałami matki, większą mobilizację do wstania, zabezpiecza żołądek przed pojawieniem się wrzodów i ułatwia odejście smółki.

- dodatkowo pobranie siary umożliwia wstępną jej ocenę. ( wielu lekarzy opiekujących się klaczami – stosuje aparaty do wstępnej oceny siary. Zabiegi takie są bardzo ważne ponieważ pozwalają nam na udzieleniu pomocy i napojenie siarą dobrej jakości źrebiąt, od klaczy które mają problem z jej jakością. Najlepszy czas przyswojenia siary przez przewód pokarmowy noworodka przypada do 6h po porodzie, po tym czasie stopniowo spada do 12h by całkowicie ulec zahamowaniu do 24h po porodzie.

 - wstępna ocenę siary może przeprowadzić właściciel po zdojeniu mleka do butelki przed napojeniem noworodka. W najprostszej ocenie zwracamy uwagę na kolor, gęstość i jakość siary. Jeśli jest ona ciemnożółta, lepka i gęsta- mówimy o jej dobrej jakości. Jeśli siara budzi nasze wątpliwości, mieliśmy problem z odchowaniem źrebięcia od danej klaczy- warto pamiętać o możliwości przebadania siary, ponieważ na rynku dostępne są preparaty ją zastępujące coraz częściej organizowane są również przy większych stajniach i lecznicach opiekujących się końmi banki siary- z której można skorzystać.

* Lewatywa 

 – smółka gromadząca się w przewodzie pokarmowym, fizjologicznie powinna odejść od 30 do 40 min po porodzie. Do jej zatrzymania najczęściej dochodzi u ogierów ze względu na budowę anatomiczną, ale predysponowane są również źrebięta niedojrzałe, z chorobami pojawiającymi się przy przedłużającej akcji porodowej lub takie u których występują zaburzenia neurologiczne.  Prawidłowe odejście smółki uwarunkowane jest rozpoczęciem pracy jelit i spożyciem siary- dlatego ważne jest by została ona podana wcześnie po porodzie- jej składniki wzmagają ją. Profilaktyczne wykonanie lewatywy- zabiegi takie pozwalają na przeciwdziałaniu skutkom jej zatrzymania, które mogą nieść ze sobą poważne konsekwencje.

Wykonanie tych czynności po porodzie: pozwala na szybsze wzmocnienie źrebięcia i lepszy jego start.

Proponowany i stosowany przez naszych lekarzy schemat działania:

• pozwala już po ok 15-20 min od zakończenia porodu napoić źrebię a dzięki podanym tak pokarmie zdecydowanie wzmocnimy naszego malucha co pozwoli mu na szybsze i pewniejsze wstanie- a więc i lepsze pobieranie kolejnych porcji mleka. Należy jednak pamiętać że czasami jednokrotne napojenie noworodka może nie być wystarczające- zwłaszcza u tych źrebiąt, które są oceniane w skali APGAR jako słabsze, wówczas podaje się pokarm średnio co 2h do chwili aż źrebię będzie wstanie samodzielnie wstać i się napić mleka. 

• zabezpiecza okolicę pępka- odpowiednie jego zasuszenie i zamknięcie tej najpowszechniejszej drogi wniknięcia patogenów, chroni nas przed poważnymi konsekwencjami strat źrebiąt min. w wyniku kulawki. 

  ( będziemy o tym wspominać szerzej już niebawem)

• ułatwia odejście smółki poprzez wykonanie lewatywy- co zaś zapobiega rozwinięciu się objawów kolkowych, które w przypadku ich wystąpienia zaczynają się z reguły od 6 h po porodzie i stosunkowo szybko narastają. Problem dużo częściej spotykany u ogierów!

Przejście przez pierwszy okres adaptacyjny jest już samo w sobie trudne dla noworodka. Dlatego: czuwając podczas porodu i roztaczając nad źrebięciem opiekę po porodzie zmniejszamy współczynnik upadków wśród noworodków, których najwięcej jest w pierwszych 12 dniach życia.